Dood doet leven
Er is ophef ontstaan over een proef met het laten liggen van kadavers van grote dieren in twee natuurgebieden: de Oostvaardersplassen en de Veluwezoom. Nu ben ik thuis in dit laatste gebied, ik woon aan de rand van dit Nationaal Park en telkens als ik op reis ben verlang ik er heimelijk naar om juist dáár meer tijd door te brengen. Mijn aandacht was dus gewekt, en het toeval (of niet) wil dat ik al jarenlang informeel betrokken ben bij deze discussie. Een van de fotoprojecten waaraan ik nog altijd met veel plezier terugdenk was namelijk de week die ik in een dikke slaapzak doorbracht bij enkele dode dieren op de Veluwezoom. Om in beeld te brengen hoe een bedreigde vogelsoort rechtstreeks profiteert van een natuurlijker handelen als het gaat om leven en dood...
500mm lens, f/4, schuilhut
'Een voorstel van de Voedsel en Waren Autoriteit om kadavers van grote grazers te laten liggen in de Oostvaardersplassen en de Veluwezoom stuit op groot onbegrip bij boeren en agrarische bestuurders.' kopt het Agrarisch Dagblad. Ook bij het bredere publiek mag een proef als deze op onbegrip en vijandigheid rekenen. 'Voorkomen moet worden dat de ogen van een kind op een dood paard vallen' meldt het bureau risicobeoordeling van de Voedsel- en Warenautoriteit, dat met name vreest voor het psychologische effect van zo'n kadaver op een kinderziel. Maar onze maatschappij kent vreemde en cynische kronkels. We zetten dezelfde ziel zonder blikken of blozen een bord vol vlees voor, dat het product is van veel gruwelijker taferelen. Ook die taferelen willen we niet zien maar worden door de maatschappij nog altijd gedoogd...*
De Leven & Dood discussie op de Veluwezoom krijgt nog een extra dimensie door de roep van publiek om Schotse Hooglanders bij te voeren, nu het flink wintert. Natuurmonumenten spant zich in om bij de bevolking begrip te kweken voor haar standpunt Schotse Hooglanders op de Veluwezoom niet bij te voeren. Deze kudde is de oudste onder natuurlijke omstandigheden levende kudde van Nederland. Een gespecialiseerde dierenarts volgt de kudde - samen met de boswachter / kuddebeheerder - op de voet. Een speciale persexcursie moet nog eens laten zien waar deze robuuste runderen toe in staat zijn: zelfs de relatief strenge winter van 2010 zorgt amper voor problemen. Mocht een dier toch niet meer meekomen, bijvoorbeeld als gevolg van een hoge leeftijd of ziekte die tot verzwakking en uitputting leidt dan wordt zo'n dier gedood. Om onnodig lijden te voorkomen. In de Oostvaardersplassen doet Staatsbosbeheer hetzelfde.
Een jong wild zwijn overleefde de winter 2008-2009 niet
17-35mm lens, f/16 en SB900 flitser
We zijn vervreemd, in onze verstedelijkte leefcocon ver verwijderd geraakt van de dagelijkse gang van zaken in de omringende wereld die natuur heet. Sterven, de schaduwzijde van het leven, is geen vanzelfsprekend onderdeel meer van onze maatschappij. Vreemd, want zoals Richard Dawkins scherp opmerkt: 'Er zijn miljoenen malen meer mogelijkheden om dóód te zijn (om niet te leven) dan om te léven'. Wat is precies het probleem als een kind een dood dier zou zien? Het geeft ouders een gelegenheid om te vertellen over hoe prachtig het is om te leven. Over ons eten. Over de natuur, over geboren worden. Over evolutie en hoe alle dieren - mensen inbegrepen - strijden om te beschikken over wat ze nodig hebben om te overleven. Je kunt pas echt waarderen wat het is om te leven als je niet-leven durft te erkennen.
Ik volg de discussie, soms met mijn neus en camera op de feiten gedrukt, soms filosoferend over de implicaties van wat ik via de media krijg voorgezet. En ik denk er het mijne van...
Mijn venster op het leven van de dood
* FREE, de kuddebeherende organisatie die voortkwam uit Stichting Ark, levert 'Wildernisvlees' - afkomstig van de grote grazers die in natuurgebieden leven. Het minst dieronvriendelijke stuk vlees dat in Nederland beschikbaar is!
