Afgelopen vrijdag een lang vooraf geplande, maar door omstandigheden als het weer jarenlang uitgestelde, vlucht over een herfstige Veluwe gemaakt. Doel: herfstkleuren in de bossen in beeld brengen voor twee Nationale Parken. Om te mogen vliegen moet er een minimaal zicht van 5 kilometer zijn en het scheelde niet veel of de hoge luchtvochtigheid had ertoe geleid dat ik ook dit jaar weer het hoogtepunt van de verkleuring zou mislopen. Het late namiddaglicht zorgde echter voor prachtige lange schaduwen en warme kleuren over een adembenemend landschap. Tot zover klinkt het allemaal te mooi om waar te zijn. Dat valt tegen. Ik heb enige hoogtevrees, of liever een gezond respect voor hoogteverschillen.

Fotograferen vanuit een vliegtuig betekent dat er deuren uitgenomen moeten worden, en je in een tuigje vastgesjord scherpe bochten moet vliegen om precies het goede perspectief te kunnen verkrijgen. De wind giert daarbij om je heen en als je te ver naar buiten hangt maakt die het maken van scherpe foto's vrijwel onmogelijk. Als je tijdens zo'n scherpe bocht geconcentreerd door je telelens aan een goede compositie en belichting werkt - terwijl je lunch door de G-krachten ergens naartoe gaat waar je 'm niet hebben wilt - dan is het nog lastig om alle aspecten van de foto in het oog te houden. Maar het went. Mijn aanvankelijke vrees heeft allang plaats gemaakt voor een euforisch gevoel bij het zien van zoveel moois uit een zo bijzonder vogelperspectief.

Een van mijn eerste ervaringen met fotograferen uit een klein, open vliegtuigje was in Slowakije. Een oude Cessna die op diverse plekken flink gehavend was en waar ik tot mijn ongenoegen hier en daar stukken tape ontdekte waar ik liever stevig metaal had gezien... Ik was daar om de gevolgen die toetreding tot de EU van een aantal Centraal-Europese landen op het gebied van natuur en landschap zouden gaan krijgen in beeld te brengen voor het tijdschrift Vogels van Vogelbescherming Nederland. Ik zie de enorme akkers en velden nog levendig voor mijn geestesoog. Afgewisseld door kolossale loodsen waar bij de Kolgozen de werkelijk buitenproportionele productie werd opgeslagen. In de nokken van deze silo's zijn door vrijwilligers en natuurbeschermers nu voorzieningen voor uilen aangebracht - de dieren vinden ín zo'n loods al alles wat zij nodig hebben. Als uilen in dierentuinen eens zo'n verblijf konden hebben...

Bij het eerste ochtendlicht, dat rakelings over de velden streek, werden structuren zichtbaar die op de dag volledig onzichtbaar geweest zouden zijn. Het loonde om al om 5 uur 's ochtends in de lucht te zitten. Ik had de scherpstelling van mijn lenzen met tape op oneindig vastgezet: scherpstellen is immers niet nodig. Ik werkte op Fuji Velvia, een ISO 50 diafilm gepusht naar ISO 100 voor een verbeterd contrast en minder kans op bewegingsonscherpte. Intussen werk ik met lenzen met beeldstabilisatie en een camera die op ISO 800 nog perfecte beelden kan vastleggen. Hoe het toen toch is gelukt is achteraf gezien maar nauwelijks te begrijpen: zelfs met hypermoderne spulletjes blijft het een hele toer. Dan helpt het als het geluk je toelacht en er groepjes herten op de heide opduiken, groepen ganzen naast je vliegtuig komen vliegen en een prachtig strijklicht de boomkronen op hun best doet uitkomen...

Herfstige vlakten op de Hoge Veluwe

Sint-Hubertus jachthuis in Nationaal Park de Hoge Veluwe

Bont kleurenpalet van beuken, berken en sparren

Groep mannelijke edelherten op de heide

Een groep mannelijke edelherten steekt heideveld over

Grauwe ganzen in vlucht